Wilde eetbare plant Rozen(bottels) geplukt door Ben Brumagne van Forest To Plate.

DUI: HUNDSROSE
ENG: DOG ROSE
FR: ÉGLANTIER, ROSIER DES CHIENS

FAMILIE: ROZENFAMILIE OF ROSACEAE

EETBARE DELEN

Bloem, vrucht

BOTANISCHE BESCHRIJVING

Hondsroos is overal te vinden in België en Nederland, voornamelijk langs bosranden, akkers en weilanden.

Hoe herkennen?

• Vijf kelkblaadjes en vijf kroonblaadjes. De kleur van de bloemen varieert van witroze tot roodroze en ze bloeien van juni tot september

• Vanaf september vormen zich de rozenbottels

• Takken hebben haakvormige doornen

ALGEMENE BESCHRIJVING

Alle rozenblaadjes en bottels (de vruchten) zijn in de theorie eetbaar. Dit geldt niet voor commercieel geteelde rozen, zeker de niet-biologische, zij bevatten chemische en schadelijke stoffen die je best niet inneemt.

Rozen kennen een lange geschiedenis in het noordelijk halfrond, vele rozensoorten werden gedomesticeerd en later gecultiveerd. De oude Romeinen gebruikten gedroogde rozenblaadjes als smaakgever, maar kenden ook rozenwijn, rozenhoning, rozenstroop, conserven van roos, rozenazijn en de bekende rozenolie.

In het wild kom je ook nog verschillende soorten rozen tegen, waarvan de meest gekende de hondsroos of Rosa canina is. De naam hondsroos is ontstaan omdat men vroeger dacht dat rozen hondsdolheid konden genezen.

Op de grens van Turkije met Iran, kwam ik ze op de hoogvlaktes tegen, 1.900m boven het zeeniveau groeien er voornamelijk struikgewassen. Rozenbottels waren dan ook het fruit bij uitstek en ook kinderen plukten ze graag vers als tussendoortje.

Een Servische vrouw verwerkte de rozenblaadjes voor onze filmploeg tot een heerlijke salade en sprak ons toe met de woorden: “ And maybe you will remember to love somebody, because the rose petals are in the shape of the heart.”

In Polen en Oost-Bosnië werden de vruchten in drank verwerkt en nog steeds zijn rozenbottels in Oost-Europa een geliefde vrucht. In Servië maken ze er confituur mee en vind je in de doorsnee keuken nog steeds een pot gevuld met (gedroogde) rozenbottels. Dat hoeft niet te verbazen, want de vruchtjes zitten boordevol vitamine C! Tijdens de Tweede Wereldoorlog organiseerde de Britse gezondheidsorganisatie zelfs grootschalige wildplukacties van rozenbottels om die reden.

IN DE KEUKEN

De rozenbottels zitten enerzijds boordevol vitamine C, maar anderzijds bevatten ze bèta-caroteen wat zich in ons lichaam omzet naar vitamine A.  Een groot deel van de vitamine C gaat verloren bij te hoge temperaturen, dus dan eet je de vrucht best vers. Maar de vitamine A vind je wel terug als je ze verwarmt.

Je kan de rozenbottels verwerken in confituur of vers eten als tussendoortje. Ze worden ook gebruikt in kruidenthee.

De blaadjes kan je gebruiken als garnering van salades of desserts of je kan er limonade van maken.

Bronnen:

• Compendium van rituele planten in Europa, Marcel de Cleene, Marie Claire Lejeune p939

• Wild vascular plants gathered for consumption in the Polish countryside: a review Łukasz Łuczaj*1 and Wojciech M Szymański2 

• The Use of Wild Plants for Human Nutrition During a War: Eastern Bosnia (Western Balkans) 

  Sulejman Redžić and Jonathan Ferrier

• An ethnobotanical perspective on traditional fermented plant foods and beverages in Eastern Europe Renata Sõukand a, Andrea Pieroni b,n, Marianna Biró c, Andrea Dénes d, Yunus Dogan e, Avni Hajdari f, Raivo Kalle a,g, Benedict Reade h,1, Behxhet Mustafa f, Anely Nedelcheva i, Cassandra L. Quave j,k, Łukasz Łuczaj l 

• Ray Mears and Gordon Hillman, Wild food p149