grote klis

ENG: GREATER BURDOCK
FR: GRANDE BARDANE
DUI: GROSSE KLETTE

FAMILIE: COMPOSIETENFAMILIE OF ASTERACEAE

EETBARE DELEN

Stelen, scheuten en wortel

BOTANISCHE BESCHRIJVING

De grote klis of grote klit is een twee- of driejarige plant. Ze komt in het wild zowel in Europa als in Azië voor. Over het algemeen groeit ze in de halfschaduw. De klitten, die het zaad dragen, hebben kleine weerhaakjes waardoor ze makkelijk aan de vacht van dieren blijven plakken, net als klittenband. Een ideale manier om haar zaad te verspreiden en voortplanting te verzekeren!

Hoe herkennen?

  • De grote klis wordt tot twee meter hoog.

  • De bloemen zijn paars en lijken op distelbloemen. Ze bloeien van juni tot oktober.

  • Na de bloei blijven de bloemhoofdjes aan je kleren plakken als je er langs loopt.

  • Lange, dikke penwortel die tot anderhalve meter lang kan zijn.

  • Ze groeit vaak op verharde stukken grond, langs paden en verharde boswegen

ALGEMENE BESCHRIJVING

De grote klis staat vooral bekend om zijn geneeskrachtige werking. In de gematigde klimatn op het noordelijk halfrond kent de plant een traditionele, geneeskrachtige waarde. Maar het is ook een uiterst smakelijke groente.

Het zijn meestal tweejarige planten, waarbij in het eerste jaar enkel de stelen en bladeren groeien. Pas vanaf het tweede jaar krijg je ook bloemen en zaad. In de herfst en de winter steken planten de meeste energie in hun wortels. De penwortel oogsten we dus in de winter of nog beter aan het begin van de lente wanneer het bovengrondse deel van de plant weer begint te groeien en de blaadjes zich vormen. Als je grote klis in je tuin hebt staan kan je de plant in de herfst markeren met een stok om zo de wortel sneller terug te vinden. 

In Japan kent men ook een traditionele gecultiveerde versie: De Jobo, die blijkbaar minder vezels heeft.

Lijkt op

Vergis je niet met het groot hoefblad (Petasites hybridus). Deze plant bevat pyrrolizidine alkaloïden.

IN DE KEUKEN

De stelen zijn het lekkerst in de lente. Je kan ze blancheren in zout water, wacht tot de meeste bitter er is uitgekookt, de smaak doet denken aan artisjok. Na de lente krijgen ze vaak te veel vezels en wordt het iets minder gemakkelijk om klaar te maken.

De wortels eet je in de winter of aan het begin van de lente. Je kan ze koken en erna eventueel bakken, dan lijken ze op aardappelen.

Grote klis, Arctium lappa

Het wildplukboek

Wilde eetbare planten zijn fascinerend: je dwaalt door de bossen, neemt planten en paddenstoelen mee naar huis en kunt er heerlijke gerechten mee maken.

Ben Brumagne was met zijn bedrijf Forest To Plate een van de eerste in de lage landen om wildplukken op de kaart te zetten en verdiepte zich heel grondig in de materie. Hij bundelt in dit boek niet alleen zijn plantenkennis, hij verrijkt het ook met prachtige verhalen en zijn eigen ervaringen.

Een ideaal boek voor wie wel eens wil proberen om uit de natuur te koken, maar ook voor doorwinterde wildplukkers.