Wilde eetbare plant berenklauw geplukt door Ben Brumagne van Forest To Plate. Foto van Francois van Heel

FR: BERCE SPHONDYLE
ENG: COMMON HOGWEED
DUI: WIESEN-BÄRENKLAU

FAMILIE: SCHERMBLOEMENFAMILIE OF APIACEAE

EETBARE DELEN

Zaad, blad, stengel, bloem

BOTANISCHE BESCHRIJVING

Hoe herkennen?

• De gewone berenklauw heeft holle, vierkante en behaarde stengels.

• Ook de bladeren zijn behaard, en van vorm geveerd en gelobd met grove tanden.

• Wanneer de plant in bloei staat, vormen de bloemen witte tot witroze schermen, waar later op het jaar de zaden zitten.

ALGEMENE BESCHRIJVING

Deze uiterst lekkere plant heeft veel van zijn imago verloren. Berenklauw wordt vaak onterecht beschouwd als een gevaarlijke of giftige plant. Dat is omdat ze vaak verward wordt met de reuzenberenklauw. Die is fototoxisch en kan onder invloed van zonlicht brandwonden veroorzaken. Dit effect is veel minder bij de gewone berenklauw, maar toch pluk je ze best niet op klaarlichte dag en doe je beter handschoenen aan. Overigens bezitten bijna alle schermbloemigen deze fototoxische eigenschap.

Let dus zeker op dat je je tijdens het plukken niet vergist met de reuzenberenklauw, die veel groter is en derdegraads brandwonden kan veroorzaken!

Soep van lacto-gefermenteerde stelen en bladeren waren ooit populair voedsel onder de Slavische volkeren, bijvoorbeeld in de 19de en 20ste eeuw in Polen, Litouwen en Wit-Rusland.

Lijkt op

De reuzen berenklauw (Heracleum mantegazzianum), die fototoxisch is en ernstige brandwonden kan veroorzaken!

Het verschil met de gewone berenklauw is dat de grootte van de plant. Vanaf het moment dat de reuzen berenklauw begint te groeien, zijn de bladeren al heel groot.

IN DE KEUKEN

Je kan de jonge scheuten en meristemen (de ongeopende knoppen in de oksels) gebruiken. De smaak is heel verrassend en erg lekker. Ook de verse of gedroogde zaden zijn sterke smaakmakers en kan je bijvoorbeeld toevoegen aan een Gin-Tonic.

Bak de scheutjes in wat olijfolie in de pan en gebruik de meristemen bijvoorbeeld in een wokschotel. Van zodra de bladeren wat groter en ouder zijn worden ze hard en vezelig en verliezen ze veel van hun bijzondere smaak. Je kan ze dan wel nog steeds verwerken in een soep bijvoorbeeld.

De stelen, verzamelde ik samen met Ljubisa Simovic in Servië, een ex-survival expert van het Servische leger, om er samen met andere wilde planten soep van te maken. Ook de stengel gesneden in kleine stukjes, besprenkeld met wat appelazijn kan perfect gebruikt worden ter vervanging van een salade.

Let op!!! Niet vergissen met de grote berenklauw die 3e graads brandwonden kan veroorzaken. Enkel gebruiken als je 100 procent zeker bent en best onder begeleiding. 

Bronnen:

• Principles and practice of phytotherapy, Kerry Bone and Simon Mills, p 52

• Wild vascular plants gathered for consumption in the Polish countryside: a review Łukasz Łuczaj*1 and Wojciech M Szymański2 

• Wild edible plants of Belarus: from Rostafiński’s questionnaire of 1883 to the present Łukasz Łuczaj, 1 Piotr Köhler,2 Ewa Pirożnikow,3 Maja Graniszewska,4 Andrea Pieroni,5 and Tanya Gervasi5 

• An ethnobotanical perspective on traditional fermented plant foods and beverages in Eastern Europe Renata Sõukand a, Andrea Pieroni b,n, Marianna Biró c, Andrea Dénes d, Yunus Dogan e, Avni Hajdari f, Raivo Kalle a,g, Benedict Reade h,1, Behxhet Mustafa f, Anely Nedelcheva i, Cassandra L. Quave j,k, Łukasz Łuczaj l